Benazzi et al. Early dispersal of modern humans in Europe. Nature, 2011, doi:10.1038/nature10617
4-11-2011
Twee melkkiezen uit Italië (zie figuur) en een kaakfragment uit het Verenigd Koninkrijk zijn de oudste restanten van Homo sapiens in Europa. De nieuwe datering van deze fossielen ligt tussen de 45000 en 41000 jaar. De datering is belangrijk om twee redenen. Ten eerste dicht het een hiaat tussen de oudste modern menselijke fossielen en de oudste modern menselijke werktuigen. Hoewel er in Europa diverse stenen werktuigen die worden toegeschreven aan Homo sapiens van ca. 43000 jaar oud zijn, zijn fossiele resten van anatomisch moderne mensen uit dezelfde periode erg zeldzaam.
Ten tweede, de datering suggereert dat anatomisch moderne mensen en Neanderthalers langer op dezelfde plaats samen leefden dan eerder werd aangenomen. De twee melkkiezen van Italië (Grotta del Cavallo, Apulia) zijn onomstreden afkomstig van anatomisch moderne Homo sapiens. Cavallo is een belangrijke vindplaats van een technologische industrie die wordt geassocieerd met Neanderthalers, het Uluzien. Deze technologie is een stuk complexer dan de gebruikelijke Neanderthaler werktuigen, en omvat ondermeer ivoren werktuigen en lichaamsversiering (bijvoorbeeld kralen). Sommige auteurs, zoals Francesco d'Errico, stelden op basis van de ouderdom van het Uluzien dat de Neanderthaler makers ervan zelf verantwoordelijk waren voor deze technologische innovaties, met andere woorden: Neanderthalers zouden onafhankelijk van Homo sapiens deze innovaties hebben bedacht. Maar deze redenering was gebaseerd op het feit dat Homo sapiens fossielen pas veel later verschenen dan de Uluzien industrie. Het feit dat de melkkiezen in Cavallo duidelijk Homo sapiens tanden zijn, maakt deze hypothese een stuk minder waarschijnlijk.