evolutionaire psychologie

Darwin in de supermarkt

Waarom krijgen vrouwelijke obers grotere fooien dan hun mannelijke collega's? Wat is het nut van pijn? Zijn wij allen homo's? Discrimineren wij onze kinderen? En waarom klapt een tevreden publiek overal ter wereld in de handen? In Darwin in de supermarkt toont gedragsbioloog Mark Nelissen met veel humor aan dat de evolutietheorie om elke hoek loert. Op straat en in de winkel, in de krant en in e-mails: de sporen van Charles Darwin duiken overal op. In dit licht verteerbare, maar wetenschappelijk stevig onderbouwde boek opent Mark Nelissen onze ogen voor Darwins indrukwekkende erfenis en weet

Een kind heeft vele moeders

Een kind heeft vele moeders laat zien dat sinds oertijden leefgemeenschappen noodzakelijk zijn bij de opvoeding. Om te overleven in een wereld waarin voedsel schaars was en de aanwezigheid van roofdieren levensgevaarlijk, was verzorging van kinderen cruciaal; niet alleen door moeders, maar ook door broers, zusters, tantes, vaders, grootouders en vrienden.

Darwin en de consument

Waarom zou iemand een Hummer kopen, zo ongeveer de minst praktische en slechtst denkbare auto? En waarom zou je make-up gebruiken of botox om er jonger uit te zien? De waarheid achterhaalt je toch wel... Geoffrey Miller bekijkt de consumptiemaatschappij van een afstand, vol verbazing en met steeds meer ergernis. De eerste levensbehoeften (water, voedsel) zijn relatief goedkoop – maar blijkbaar schatten we verkeerd in wat een ‘levensbehoefte’ is. Daarop wordt ingespeeld door bedrijven en winkels die luxe, status en seks verkopen. Miller neemt er geen genoegen mee. In Darwin en de consument

Verleiden

Verleiden is van alle tijden en alle plaatsen. Mannetjes verleiden vrouwtjes om gekozen te worden. Verleiden is de beschaafde aanzet tot voortplanting. Bij dieren doen mannetjes daarbij vooral een beroep op hun lichamelijke ornamenten, hun indrukwekkende gewei, hun leurrijke verenkleed, hun danskunst. Mensen kunnen zich andere zaken toe-eigenen die hun persoonlijkheid in de verf zetten: mooie kleren, een bijzonder huis, een snelle wagen. Verleiden beschrijft het instrumentarium waarover we beschikken om te verleiden. Het wordt gestuurd vanuit de hersenen die, net als andere organen, het

Geschiedenis van de mens

Mensen hebben het grootste deel, 99,6%, van hun bestaan geleefd als jagers en verzamelaars. De geschiedschrijving van de vroegste mens en zijn voorlopers hebben de afgelopen tientallen jaren het meeste vooruitgang geboekt van alle geschiedenistakken. Vanaf het jaar 2000 zijn bijna elk jaar belangrijke fossielen gevonden. De archeologie is traditioneel de belangrijkste tak om de geschiedenis van de vroegste te mensen te schrijven. Een andere tak die voor de vroege geschiedenis van groot belang is het DNA-onderzoek. Twintig jaar geleden werd aangetoond dat alle mensen recent uit Afrika afkomstig

Het taalinstinct

Taal is universeel. Ongeacht cultuur of afkomst is taal ons belangrijkste instrument om te communiceren, maar hoe taal precies werkt en zelfs wat het eigenlijk is, is nog grotendeels onduidelijk. In elk geval zijn taal en bewustzijn nauw verween. Hoe kun je gedachten en emoties bij andere mensen laten ontstaan, alleen maar door met je mond geluid te maken? Waar komt deze verbazingwekkende eigenschap vandaan? Het taalinstinct gaat onder meer over hoe mensen taal maken en begrijpen, hoe peuters leren spreken, hoe ons taalapparaat in de genen ligt verankerd en in onze hersenen is gegroeid, en

De parende geest

Is onze geest, net als de opvallende staart van de pauwenhaan, vooral een instrument om een aantrekkelijke seksuele partner te vinden? Het klinkt ongelooflijk, maar Geoffrey Miller toont het overtuigend aan. Hij gaat daarbij uit van de 'seksuele- selectie-theorie' die door Darwin werd bedacht als verklaring van de vaak bizarre paringsrituelen in het dierenrijk, en de ontzagwekkende diversiteit in manieren waarop het ene geslacht indruk probeert te maken op het andere. Al die vreemde en complexe gedragingen, meende Darwin, zijn slechts bedoeld om een partner te vinden en die te verleiden tot

Het onbeschreven blad

Is de menselijke geest bij geboorte een 'onbeschreven blad' en dus beïnvloedbaar door opvoeders, leraren en politici? Alles lijkt daar op te wijzen. Maar als niettemin uit wetenschappelijk onderzoek het tegendeel zou blijken, wat dan? Als karakter en intelligentie bij geboorte grotendeels vastliggen, als verschillen tussen man en vrouw biologisch bepaald zijn, als een neiging tot misdaad of juist tot heldhaftigheid in de genen zit, als wij kortom geen onbeschreven blad zijn, wat blijft er dan over van het ideaal van maatschappelijke gelijkheid? Steven Pinker laat zien dat de doctrine van 'Het

Moederschap

In dit baanbrekende boek werpt de Amerikaanse sociobiologe én feministe Sarah Blaffer Hrdy een geheel nieuw licht op moederschap. Wij zijn geneigd te denken dat 'moederinstinct' een eigenschap is die elke vrouw die een kind baart van nature heeft. Het idee dat moeders onder alle omstandigheden en onvoorwaardelijk de zorg voor eigen kinderen op zich nemen, is echter niet houdbaar gebleken. Daarvoor is het niet eens nodig naar onze eigentijdse geëmancipeerde samenleving te kijken. Brachten heel veel vrouwen in het achttiende eeuwse Parijs hun zuigelingen niet bij een min op het platteland onder

Gegrepen door emoties

Ekman is in de Review of General Psychology uitgeroepen tot 1 van de 100 meest eminente psychologen van de 20ste eeuw. Zijn eerste onderzoek ging over de uitdrukking van emoties. In het voetspoor van Charles Darwin toont hij aan dat emoties niet aangeleerd maar aangeboren en universeel zijn. Hij verzorgde de definitieve editie van Het uitdrukken van emoties bij mens en dier van Charles Darwin. Zijn tweede onderzoek was van praktische aard en kreeg zijn weerslag in het boek De leugen ontmaskerd.