Pierre Teilhard de Chardin (1881–1955) was een Franse paleontoloog, pater jezuïet en katholiek theoloog.
Teilhard de Chardin heeft als paleontoloog een aantal degelijke wetenschappelijke publicaties op zijn naam staan over paleontologische en geologische onderwerpen. Daarnaast schreef hij een aantal boeken waarin hij trachtte het christelijk geloof in overeenstemming te brengen met de moderne wetenschap, en in het bijzonder met de evolutietheorie. Deze mystiek aandoende boeken waren erg populair in de jaren zestig en zeventig (van de twintigste eeuw, maar zijn niet anders dan pseudo-wetenschappelijk te noemen.
De meest vernietigende kritiek kwam van bioloog en Nobelprijswinnaar Peter Medawar (1915–1987). Zijn recensie van Het verschijnsel mens gaf de genadeslag aan Teilhard de Chardins gedachtegoed, althans in kringen van wetenschappers en intellectuelen. In new age-achtige kringen is zijn pseudowetenschappelijk gedachtegoed echter nog steeds springlevend.
Teilhard de Chardin was als seminarist betrokken bij de vondst van de Piltdown-mens (Eoanthropus dawsoni), die later een vervalsing bleek te zijn: hij was bekend met amateur-paleoantropoloog Dawson die de Piltdown-mens had opgegraven, en vond een hoektand van deze vermeende oermens. Sommige paleontologen vermoeden dat Teilhard de Chardin verantwoordelijk of medeverantwoordelijk was voor deze vervalsing. De orde der jezuïeten waar Teilhard de Chardin deel van uitmaakte voerde namelijk in die tijd een regelrechte propaganda-oorlog tegen Ernst Haeckel en andere antropologen die de evolutie van de mens bestudeerden. Teilhard de Chardins betrokkenheid is echter nooit bewezen.
Meer informatie:
- Recensie Peter Medawar: http://www.cscs.umich.edu/~crshalizi/Medawar/phenomenon-of-man.html
- Aanklacht Stephen Jay Gould: http://www.clarku.edu/~piltdown/map_prim_suspects/Teilhard_de_Chardin/Ch...