Wat hebben creationisten te zeggen over Lucy s kniegewricht?

Deze tekst is vertaald uit het Engels met toestemming van de auteur. De oorspronkelijke tekst bevindt zich op http://www.talkorigins.org/faqs/knee-joint.html. Een vroegere versie van deze FAQ werd gepubliceerd als “Lucy’s Kniegewricht: Hoe creationisten met hun fouten omgaan”, in The Skeptic (magazine van Australische Skeptici) vol. 15, nr. 4, Zomer 1995, pp. 34-36, met bijkomende opmerkingen van Colin P. Groves. (Australian Skeptics, Inc., P.O. Box A2324, Sydney South NSW 2000 Australia)

Creationisten beweren dat Donald Johanson het kniegewricht van Lucy, vond, een voor 40% volledig geraamte van een vrouwtje van de soort Australopithecus afarensis, op een plaats zestig tot zeventig meter lager in de strata en twee tot drie kilometer verder (Willis 1987). Soms gingen ze zelfs verder met de bewering dat [Johanson] enkel na bevraging toegaf dat de knie meer dan een mijl verder van Lucy werd gevonden. Voor zover we weten is deze toegeving nooit gedrukt verschenen! (Willis 1987; nadruk in origineel; zie ook Brown 1989a, p. 44) De stelling wordt door creationisten gebruikt om aan te tonen dat (a) evolutionistsen niet eerlijk zijn en (b) Lucy niet rechtop stapte. Het toont geen van beiden aan, omdat het foutief is. (Zelfs indien het waar zou zijn, zou het (b) niet aantonen, voor redenen uiteengezet in Lippard (1989-90)—het kniegewricht is niet het enige bewijs van bipedalisme in A. afarensis.)

De bewering is niet enkel foutief, het wordt tevens duidelijk aangetoond dat zij fout is in Johanson's gepubliceerde teksten over Lucy (vb., Johanson and Edey 1981, hfdst. 7-8) en mens heeft hen die die foutieve bewering geleven er herhaaldelijk op gewezen dat zij fout is. Desondanks hebben geen van de meest belangrijke aanhangers van de bewering dit publiekelijk terug ingetrokken. Een prominente aanhanger is privaat akkoord gegaan dat het fout is, en enkele creationisten hebben ermee ingestemd het niet meer te herhalen. Eén minder gekende aanhanger nam publiekelijk zijn woorden terug.

De bewering ontstond bij Tom Willis, hoofd van de Creation Science Association for Mid-America, in een artikel dat hij schreef voor de Bible-Science Newsletter (1987). In zijn artikel bracht Willis verslag uit van een lezing door Johanson aan de Universiteit van Missouri op 20 November 1986. Willis verkondigt dat volgende woordenwisseling plaatsvond tijdens een vraag-en-antwoord sessie die volgde op Johanson’s voordracht:

• V. Hoe ver verwijderd van Lucy vond u de knie?
• A. Zestig tot zeventig meter lager in de strata en twee tot drie kilometer verder.

Deze vraag werd door de steller ervan misschien bedoeld als “hoe ver verwijderd van Lucy vond u Lucy’s knie?”, maar werd door Johanson duidelijk geïnterpreteerd als “Hoe ver verwijderd van Lucy vond u het kniegewricht in 1973?” Willis erkent de verwarring niet in zijn artikel, ofschoon de ontdekking zowel van het oorspronkelijke kniegewricht (1973) als van Lucy (1974) in detail beschreven werden –inclusief hun vindplaats- in Donald C. Johanson and Maitland E. Edey, Lucy: The Beginnings of Humankind(1981) en in de artikels van de April 1982 uitgave van American Journal of Physical Anthropology. Het creationistische misverstand zou nooit hebben plaatsgevonden indien één van beide bronnen geraadpleegd werd. Johanson’s publicaties waren steeds duidelijk over het feit dat zijn in 1973 ontdekte kniegewricht afzonderlijk van Lucy werd gevonden. Alle botten die werden getoond op foto’s van Lucy werden op éénzelfde plaats aangetroffen.

Het probleem werd bewerkstelligd doordat het Institute for Creation Research de naam Lucy gebruikte om zowel naar de soort Australopithecus afarensis te verwijzen als naar het individu Lucy, zoals Johna Rajca (directeur van het ICR Museum) deed op 18 juni 1994 in het radioprogramma Science, Scripture and Salvation van de IRS. Rajca zei:

In de herfst van 1973, nabij Hadar, vond Dr. Johanson het fossiel van wat we nu Lucy zijn gaan noemen. De reden waarom het Lucy heet, is dat het liedje van de Beatles Lucy in the Sky with Diamonds speelde in het kamp toen het fossiel werd ontdekt. Het eerste onderdeel van Lucy dat werd blootgelegd was het kniegewricht. Aanvankelijk oordeelde men dat het een aap was; later werd het door Johanson als hominide geïdentificeerd. Lucy is vrouwelijk skelet dat 40% volledig is…

Eenzelfde gebruik van Lucy als verwijzing naar de soort A. afarensis gebeurt in een diagram in de November 1985 uitgave van National Geographic (Weaver 1985, p. 593). Willis (n.d.) refereerde naar de misleidende ondertitels van de foto in dit artikel als het gedoe van de grootste evolutiefraude aller tijden, zogenaamd gepleegd door Donald Johanson met het personeel van National Geographic als gedupeerden of medeplichtigen. (De afgebeelde knie is noch van “Lucy” noch is het de knie uit 1973, maar het is een A. afarensis knie van AL 333w-56, de vindplaats van de zogenaamde "Eerste Familie".)

De bewering dat Lucy’s kniegewricht apart van de rest van het geraamte werd gevonden, werd gerapporteerd door Russell Arndts (1991), Carl Baugh (1995), Walter Brown (1989a), Donald Chittick (1994), Michael Girouard (1989), Kent Hovind (1993a), Scott Huse (1993), Richard LaHaye (1997), David McAllister (1993a), Bill Mehlert (1992), David Menton (1988), John Morris (1989), Dave and Mary Jo Nutting (1991, 1993, 1994), Dennis Petersen (2002, 2003), Douglas Sharp (1994), Paul Taylor (1989), en Tom Willis (1987).

Wat nu volgt geeft een kort overzicht van de pogingen om dit te laten in trekken:

• Arndts werd gecorrigeerd door een brief naar de redacteur van de Bible-Science Newsletter van Lippard (April 12, 1991). De brief werd gepubliceerd, noch beantwoord. Een kopie van de toenmalig gangbare versie van het artikel werd verzonden naar Arndts ter attentie van de Bible-Science News op 13 juli 1994. In een antwoord op een email van Jim Foley en Lippard verklaarde Arndts op 12 februari 1996 dat hij de zaak niet persoonlijk had onderzocht, dat zijn punt in het opiniestuk in Bible-Science News enkel ter illustratie was van een bepaalde foute gedachtengang, en dat hij had moeten antwoorden op de brief aan de redactie uit 1991, die hij wel degelijk had gelezen. Hij gaf niet aan dat hij enige interesse had in het onderzoeken van de bewering of deze terug te nemen; zijn antwoord suggereerde dat hij zich daar ook niet toe verplicht voelt.
• In Freedom Calls, het radioprogramma van Bo Gritz, beweerde Carl Baugh op 1 November 1995 dat Donald Johanson zich enkele jaren geleden onopzettelijk de waarheid liet ontvallen toen een student hem vroeg waar hij het bewijs vond van Lucy’s bipedalisme (van een kniegewricht op een afstand verwijderd van de rest van het skelet). Baugh's website maakt de bewering omtrent het kniegewricht. Baugh werd nog niet gecontacteerd.
• Brown (1989a) schreef:
  Donald Johanson, Lucy's ontdekker, maakte blijkbaar nogal een bekentenis aan de universiteit van Missouri in Kansas City op 20 november 1986. Wanneer tijdens een vraag-en-antwoord sessie gevraagd werd “Hoe ver verwijderd van Lucy vond u de knie?” zou Johansons antwoord “Zestig tot zeventig meter lager in de strata en twee tot drie kilometer verder“ zijn geweest (Willis, 1987)! Johanson moet dit schriftelijk toelichten of ontkennen. Hij doet dat in geen enkele gepubliceerd werk.
  Brown werd gecorrigeerd door Lippard (1989-90 en 1989), die Johanson (1989) citeerde. Browns antwoorden (1989b en 1989-90) ontweken de kwestie en gaven een totaal andere kritiek op Johansons vondsten van de “Eerste Familie”. Brown gaf verder geen reactie. Een brief van Lippard aan Origins Research (mei 1990) in antwoord op Brown (1989b) werd nooit gepubliceerd of erkend. (De inhoud van de brief werd vrijgegeven in Lippard (1990).) Een kopie van de toenmalig gangbare versie van het artikel werd verzonden naar Brown op 13 juli 1994; een ander duplicaat werd via email verzonden op 21 Februari 1996. Brown gaf nooit antwoord, maar zijn boek, In the Beginning..., maakt er nooit aanspraak op. Op 25 augustus 1997 schreef Brown naar Lippard om te klagen over “valse en schadelijke uitspraken over mij met betrekking tot Lucy.” De essentie van zijn bezwaar is dat hij zegt enkel de bewering te rapporteren in plaats van de bewering zelf te maken;hij beroept zich op een dubbelzinnigheid van het woord “dit” in de zin “Johanson moet dit geschreven toelichten of ontkennen.” Hij beweert nu –acht jaar later- dat “dit” enkel specifiek verwees naar Willis’ beschrijving van de vraag-en-antwoord sessie, niet naar de plaats waar de knie werd gevonden, en dat Johanson deze woordenwisseling nooit had toegelicht of ontkracht. Niettemin is het zelfs in deze interpretatie nog steeds zo dat Johansons schrijven deze uitwisseling wel verklaarde, en dat Johanson onmiddellijk antwoordde op een vraagstelling erover toen het probleem werd aangekaard. Klaarblijkelijk deed Brown geen moeite om dit zelf te onderzoeken alvorens te beweren dat “geen van [Johansons] gepubliceerde werken" deze kwestie toelicht. Hoewel Brown het woord “klaarblijkelijk” toevoegt in zijn beschrijving en de Q&A slechts beschrijft in plaats van uitdrukkelijk te verkondigen dat Lucy’s kniegewricht apart van de rest van het geraamte werd gevonden, poneert hij overduidelijk dat hij dacht dat Johanson een opmerkelijke “toegeving” deed in zijn antwoord. Er moet vastgesteld worden dat Brown dezelfde “mogelijke ontkenning” taktiek gebruikte bij verschillende gelegenheden om zich te distantiëren van beweringen zoals Archaeopteryx oplichterij is, dat de snelheid van het licht afneemt, en dat er menselijke en dinosauriër afdrukken gevonden zijn in dezelfde strata van de rivier Paluxy in Texas.
• Er werd een copie naar Chittick gestuurd van de toenmalig gangbare versie van het artikel op 13 juli 1994. In een brief gedateerd 29 juli 1994, schreef Chittick dat “Het kniegewricht dat lager en weg van het 40% gehele skelet werd gevonden hetgene was dat door Johanson werd gebruikt in zijn stelling dat Lucy rechtop liep.” Johanson beargumenteert dat het 1973 kniegewricht is van dezelfde soort als Lucy op basis van anatomische overeenkomst, en verwijst ernaar als één van de vele bewijsstukken dat de soort, en daarom Lucy, rechtop liep. Maar dit is geen bewering dat het 1973 kniegewricht Lucy’s knie was, wat Chittick en anderen hebben beweerd of geïmpliceerd. Op 10 augustus 1994 schreef ik terug naar Chitting met de vraag “wat is het bewijs dat Johanson ooit heeft beweerd dat het 1973 kniegewricht behoort tot het individu Lucy?” Chittick antwoordde op 26 augustus 1994 door het voorbeeld te herhalen uit zijn vroegere brief van de foto ondertitel in het Weaver (1985) National Geographic artikel. Verdere uitwisseling gaf geen verder bewijs van enige intentie door Johanson om te bedriegen. In een brief van 12 september 1994 weigerde Chittick akkoord te gaan met de uitdrukking dat sommige creationisten foutieve beweringen hebben gemaakt betreffende Lucy’s kniegewricht op gronde dat “zonder uw vermelding van specifieke voorbeelden, heb ik geen manier om dit na te gaan. Zonder dit n ate gaan, zou het oneerlijk van me zijn om dit te beweren.” In mijn brief van 16 september 1994 antwoordde ik alsvolgt: “Ik nodig u uit om mijn brief en bijlagen van 13 juli 1994 te lezen, bij de aanvang van onze correspondentie. Ik somde twaalf verschillende voorvallen op met hun referenties.” Een briefje ter opvolging van 17 januari 1995, nadat er geen antwoord werd ontvangen, bracht op 26 januari 1995 een brief tot stand van Chittick die aanwees dat hij verdere corresponentie met mij weigerde. Chittick gaf nooit enige fout toe of ging nooit akkoord om te stoppen met de bewering over het kniegewricht. Op 20 november 1997 herhaalde hij de bewering bij de North Seattle Christian Fellowship, en werd hij achteraf geconfronteerd door Pierre Stromberg, die hem een brief toonde van John Morris die akkoord ging dat de bewering fout is. Volgens Stromberg, die twee meer recente Chittick lezingen bijwoonde, is Chittick nu gestopt met deze uitspraak.
• Girouard werd persoonlijk terechtgewezen door Lippard onmiddellijk na zijn voorsteling en er werd hem een copie gegeven van Johanson (1989). Girouard vroeg Lippard hem een brief te schrijven en beloofde deze te beantwoorden. Lippard's brief van 5 december 1989 spoorde niet aan tot antwoord. . Een kopie van de toenmalig gangbare versie van het artikel werd verzonden naar Girouard ter attentie van de ICR op 13 juli 1994. Girouard gaf nooit antwoord.
• Hovind werd terecht gewezen door een brief van Lippard (30 Oktober 1993) en ging akkoord om te stoppen deze bewering te gebruiken (1993b). Een kopie van de toenmalig gangbare versie van het artikel werd verzonden naar Hovind op 13 juli 1994. Hovind antwoordde nooit, maar ging door met de uitdrukking te gebruiken (vb. 1 juli 1995 in Colorado). Op 17 juli 1995 zond Jim Foley een brief naar Hovind over het gebruik van de bewering, en in zijn antwoord van 23 juli 1992 bekende Hovind dat hij fout zat en ging ermee akkoord om ermee te stoppen het te verkondigen en om het van zijn audio cassettes te verwijderen.
• Scott Huse voegde de bewering toe aan de tweede uitgave van zijn book, The Collapse of Evolution, p. 127, in 1993. Hij werd nog niet gecontacteerd.
• Richard LaHaye gebruikte de uitdrukking bij een publieke lezing aan het Institute for Creation Research op 28 Mei 1997--bizar, sinds de voorzitter van het (John Morris) reeds vele jaren wist dat de bewering foutief is (zie onder). Pierre Stromberg zond LaHaye een brief met daarbij ingesloten een copie van de toen gangbare versie van het artikel op 10 juni 1997. LaHaye antwoordde dat hij geen bewijsvoering had gezien dat Johanson niet had gezegd wat John Willis zegt dat hij deed (wat niet ter discussie stond!), en dat hij daarom niks terugneemt—maar dat de ICR hem gevraagd had om te stoppen deze bewering te gebruiken. Pierre Stromberg heeft meer informatie over zijn communicatie met LaHaye en John Morris op zijn webpagina http://www.eskimo.com/~pierres/lucy.html [maar die webpagina bestaat niet langer].
• McAllister werd persoonlijk verbeterd en kopies gegeven van Johanson (1989 en 1990) door Lippard. Hij corrigeerde de fout publiekelijk tijdens zijn voordracht, en vroeg om bijkomende aanmerkingen op zijn lezing en seminarie-werkboek door te sturen in briefvorm. Lippard zond een gedetaillleerde kritiek (7 november 1993). McAllister (1993b) beantwoordde deze door te zeggen dat hij momenteel geen tijd had, maar dat hij dat zou doen voor het einde van het jaar. Dat deed hij nooit. Een kopie van de toenmalig gangbare versie van het artikel werd verzonden naar McAllister op 13 juli 1994. McAllister heeft nooit meer geantwoord.
• Mehlert werd nog niet gecontacteerd.
• Menton werd een kopie toegestuurd van de toenmalig gangbare versie van het artikel op 7 februari 1995. Op 25 april 1995 contacteerde hij Lippard via email waarin hij verklaarde dat hij via-via had gehoord dat dit artikel beweerde dat hij niet had gereageerd op email die Lippard hem had gezonden over de bewering, en beschuldigde Lippard van het schrijven van een gekende onwaarheid (m.a.w., leugen, of iets in die aard). Op dezelfde datum antwoordde Lippard in email en merkte op dat de brief van 7 februari werd verzonden via U.S. mail, ter attentie van de Missouri Association for Creation, die het Menton artikel publiceerde dat hierin werd bekritizeerd. Bij Lippards email zat een kopie toegevoegd van de toenmalig gangbare versie van het artikel. Menton heeft nog niet geantwoord op verschillende emails die vroegen om commentaar te geven en om zijn beschuldiging over Lippard terug te nemen, maar een online kopie van zijn artikel werd bijgewerkt op 19 juli 1996 om te verduidelijken dat het 1973 kniegewricht door Johanson niet werd beschouwd als dat van Lucy, zoals te lezen is op de volgende website http://emporium.turnpike.net/C/cs/apeimage.htm.
• Morris (1993) gaf toe dat hij Lippard (1989-90) gelezen had en wist dat de bewering foutief was, maar verkondigde dat hij niet vond dat een rechtzetting van zijn artikel uit 1989 nodig was. Een kopie van de toenmalig gangbare versie van het artikel werd naar Morris gezonden op 13 juli 1994. Morris gaf nooit antwoord. In Morris (1995), voerde hij aan dat “Enkel controversiële (onder evolutionisten) interpretaties van Lucy’s heup en (nog twijfelachtigere) knie enige aanwijzing zou geven van een lichtelijk meer opgerichte houding dan chimpansees. “ Morris schreef naar Pierre Stromberg met betrekking tot de kniegewricht-zaak op 1 augustus 1997. In september 1998 bracht de ICR web site Morris’ 1989 artikel heruit met de kniegewricht bewering, zonder disclaimer of kennisgeving van fout (http://www.icr.org/pubs/btg-b/btg-011b.htm). Ergens rond juni 1999 werd een addendum aangebracht op de web pagina versie van dit Morris artikel om notie te maken van de fout, en zich te beklagen dat
  Studie van de tactiek die gebruikt wordt in de tientallen jaren oude tirade door evolutionisten om de stamboom van Lucy’s knie te bepalen, heel leerrijk is. Evolutionisten pluizen de creationistische literatuur uit op zoek naar fouten, ongeacht hun futiliteit. (Creationisten zijn niet onfeilbaar, en fouten kunnen binnensluipen ondanks onze grootste zorgzaamheid.) Deze onbeduidende fouten worden overal uitgebazuind door uit zichzelf naar voren getreden evolutionaire waakhonden, en worden gebruikt om te beweren dat creationisme ongeloofwaardig is, terwijl ze belangrijkere onjuistheden of onbehoorlijke tentoonstellingen in musea –door evolutionisten- veronachtzamen.
• Dave Nutting kreeg een brief toegezonden van Jim Foley waarin hij vragen stelt over de bewering in januari 1994. Hij gaf geen antwoord op deze brief, en herhaalde naderhand de bewering (1994). Op 5 juli 1994 zond Foley aan Nutting nog een brief, met daarbij een vroegere versie van dit artikel. Nutting antwoordde op augustus 1994, waarin hij toegaf dat “het lijkt erop dat sommige van de beweringen die u maakte in het artikel correct zijn”, maar hield vol (net zoals Willis) dat “Johanson geeft de indruk in de lezing… dat de twee [1973 kniegewricht en Lucy] samengaan—hoewel hij dat nooit verkondigt." De Nuttings gaven hun fouten niet toe, noch gingen zij ermee akkoord om beweringen in te trekken. In plaats daarvan herhaalden zij de bewering in de september/oktober 1995 uitgave van Think and Believe (vol. 12, no. 5). In het oktober 1997 nummer van Colorado Christian News (Martin 1997), word beschreven hoe Dave Nutting een toespraak gaf op het Steeling the Mind of America in Vail, Colorado op 23 augustus 1997, waarin hij beweerde dat "Lucy's knie- en hoofd beenderen gevonden werden op aanzienlijke afstanden van de rest van het fossiel” en dat “Het zeker is dat Lucy eigenlijk ten minste drie aparte schepsels zijn.” Dave Nutiing is de Lucy bewering blijven herhalen, zo recent als tijdens een creatie/evolution presentatie op de Summit Ministries in Manitou Springs, CO op 3-4 juni 2003.
• Dennis Petersen werd een verwijzing naar de oorspronkelijke versie van deze FAQ toegestuurd via email op 20 april 2003. Dennis Petersen antwoordde via email op 21 april 2003 om ons er kennis van te geven dat hij het document zou bestuderen “als de tijd het toestaat”, maar heeft niet meer gereageerd.
• Sharps Internetboek The Revolution Against Evolution herhaalde de stelling, samen met andere sinds lang in diskrediet gebrachte creationistische bewering, zoals dat Clarence Darrow de Nebraska Man als bewijsstuk gebruikte in het Scopes proces. (Zowel het kniegewricht als de beweringen van Darrow waren te vinden op de website http://www.rae.org/revev3.html.) Een kopie van de toenmalig gangbare versie van dit artikel werd verzonden via email naar de persoon die de web pagina onderhield op 11 april 1996. Douglas Sharp antwoordde nog dezelfde dag dat hij geen foutieve beweringen wenste te maken, en zou zijn werk herzien indien verder onderzoek zou aantonen dat zijn beweringen fout waren. De volgende dag schreef hij terug om akkoord te gaan met het feit dat de bewering fout was, dat hij zou ophouden ze te maken, en dat hij er alles aan zou doen om tegen te gaan dat ze zich verder zou verspreiden. Hij paste zijn web pagina aan om de aangewezen fouten te corrigeren, en voegde een lijst toe van slechte argumenten die gebruikt worden door creationisten, op zijn web pagina http://www.rae.org/dont.html.
• De vierde editie van Taylors boek (tweede druk, juni 1993) vernoemt het artikel van Willis of de kniegewricht bewering niet rechtstreeks, maar een deel uit verwijzing [206] in deze editie zegt:
  Albert W. Mehlert, "Een studie van bemerkingen door evolutionistische autoriteiten op de zogenaamde mensenelijke vondsten in de Hadar/Afar region van Africa," Contrast: De creatie evolutie controverse Volume 6, Nr. 1 (Bible-Science Association, januari 1987), pagina’s 1-2,4, toont aan dat "Lucy" werd samengesteld uit fossielen die afkomstig zijn van twee verschillende vindplaatsen en dat ze een aap was, "waarschijnlijk een chimansee-achtige aap".
  Taylor’s beschrijving van Mehlert (1987) is misleidend in het gebruik van de naam Luc" om naar de soort A. afarensis te verwijzen, iets wat Mehlert zelf niet doet. Mehlert argumenteert dat Lucy (waarvan hij foutief zegt dat ze van vindplaats 162 is; terwijl ze van de nabije vindplaats 288 is) een "chimpansee-achtige aap" is en dat de vondsten van de "Eerste Familie" (vindplaats 333) "veel mensenbeenderen bevatte." Hij beweert niet dat het individu Lucy werd samengesteld uit beenderen van beide vindplaatsen; Taylors implicatie alsdusdanig is fout. Een kopie van de toenmalig gangbare versie van dit artikel werd naar Taylor verzonden op 13 juli 1994. Taylor antwoordde op 12 augustus 1994 dat hij ermee akkoord ging dat de bewoording fout was en dat hij “deze onvergeeflijke vergissing “ zou rechtzetten in de volgende editie.
• Willis werd terecht gewezen in een brief van Lippard in 1989, maar gaf nooit antwoord. Een kopie van de toenmalig gangbare versie van dit artikel werd op 13 juli 1994 naar Willis verstuurd. Willis (n.d.) is een herzien versie van het oorspronkelijke artikel dat erkent dat het 1973 kniegewricht beschreven werd in Johanson en Edey (1981) als te onderscheiden van Lucy, maar in plaats van de fout toe te geven of terug te nemen, gaat Willis verder en beschuldigt Johanson van "verkeerdelijk voorstelling te geven van de bewijsvoering… voor geld en prestige” en het gebruik van “de geslepen manier van een oplichter om de zaken dusdanig voor te stellen, om ten minste twee van de oudere leden van National Geographic te misleiden… en meerdere bekwame wetenschappers.” Willis heeft nooit geantwoord op de vraagstellingen van deze auteur.

Om samen te vatten: ten minste achttien creationisten hebben deze bedrieglijke bewering gemaakt. Drie hebben nooit en op geen enkele manier gereageerd op vragen erover (Girouard, Menton, Willis). Twee anderen hebben nooit gereageerd op de vragen voor verdere inlichtingen (Brown, McAllister). Slechts vijf toonden de bereidheid om de zaak te bespreken (Chittick, de Nuttings, Sharp, Taylor), maar eentje (Chittick) brak de briefwisseling af. Vier hebben ermee ingestemd dat de bewering fout was en hebben afgesproken deze niet meer te gebruiken (Hovind, McAllister, Sharp, Taylor), en twee waren akkoord om ermee te stoppen indien verder onderzoek aantoonde dat de bewering onwaar was (de Nuttings) maar bleven ze toch herhalen. Eén (Arndts) had zijn bereidwilligheid getoond om te geloven dat de bewering foutief is, maar vertoonde geen interesse in het verder te onderzoeken of een correctie aan te bieden omdat het artikel waarin hij de bewering postuleerde het slechts als voorbeeld gebruikte van een soort redeneringsfout. Eén (LaHaye) hield vol dat de bewering niet foutief was, maar stemde ermee in om te stoppen deze te gebruiken op verzoek van het Institute for Creation Research. Drie (Baugh, Huse, Mehlert) zijn nog niet gecontacteerd voor bespreken. Eén (Brown) ontkent nu dat hij dit ooit heeft beweerd. Slechts drie (Menton, Morris, Sharp) gaven publiekelijk correcties of opheldering.

bibliografie

• Answers in Genesis (2003) "Unleashing the Storm," a critique of Dennis Petersen's Unlocking the Mysteries of Creation.
• Arndts, Russell (1991) "MinnLogic: The Size of the Burial Site and the Number of Individuals Buried," Bible-Science Newsletter vol. 29, no. 4, April, p. 8.
• Baugh, Carl (1995) Guest on Bo Gritz's "Freedom Calls" radio show, November 1.
• Brown, Walter T. (1989a) "Brown Responds to Lippard," Creation/Evolution vol. 9, no. 1, issue 25, Fall, pp. 35-48.
• --- (1989b) "Dr. Brown Responds," Origins Research vol. 12, no. 2, Fall/Winter, p. 12.
• --- (1989-90) "A Second Response to Jim Lippard," Creation/Evolution vol. 9, no. 2, issue 26, Winter, pp. 34-54.
• Chittick, Donald (1994) Public lecture at Bethel Pentecostal Church, Nepean, Ontario, Canada, May 16.
• Girouard, Michael (1989) "Ape Men--Monkey Business Falsely Called Science," Presentation at the Institute for Creation Research "Back to Genesis" Conference in Tucson, Arizona, December 1.
• Hovind, Kent (1993a) Videotape of lecture in South Carolina (unknown date).
• --- (1993b) Personal communication (audiotape) to Jim Lippard, November 5.
• Huse, Scott M. (1983, 1993) The Collapse of Evolution (2nd Edition), Fourth Printing 1996, Baker Books, 208 pages (paper back). ISBN: 0-8010-4384-0
• Johanson, Donald C. (1989) Personal communication (letter) to Jim Lippard, August 8.
• --- (1990) Personal communication (letter) to Jim Lippard, May 30.
• Johanson, Donald C. and Edey, Maitland A. (1981) Lucy: The Beginnings of Humankind. N.Y.: Simon and Schuster.
• LaHaye, Richard (1997) Presentation at a Institute for Creation Research public lecture in Redmond, Washington, May 28.
• Lippard, Jim (1989-90) "A Further Examination of the Research of Walter Brown," Creation/Evolution vol. 9, no. 2, issue 26, Winter, pp. 17-33.
• --- (1989) "Johanson Coverup?" Origins Research vol. 12, no. 2, Fall/Winter, p. 12.
• --- (1990) "A Final Response to Walter Brown," Creation/Evolution vol. 10, no. 1, issue 27, Summer, pp. 28-36.
• Martin, Mike (1997) "Aliens, hominids, U.N. bureaucrats, gurus, and the Temple Mount," Colorado Christian News, October, p. 7.
• McAllister, David (1993a) Creation or Evolution: The Real Story. Seminar workbook, Christian Life And Service Seminars (C.L.A.S.S.), Tucson Community Church. Seminar on November 7.
• --- (1993b) Personal communication (letter) to Jim Lippard, November 23.
• Mehlert, Albert (1987) "A Study of Comments by Evolutionist Authorities on the Alleged Hominids Found in the Hadar/Afar Region of Africa," Contrast: The Creation Evolution Controversy (included in the Bible-Science Newsletter) vol. 6, no. 1, January-February, pp. 1-2,4.
• Mehlert, Bill (1992) "A Review of the Present Status of Some Alleged Early Hominids," Creation Ex Nihilo Technical Journal vol. 6, no. 1, p. 19.
• Menton, David N. (1988) "The Scientific Evidence for the Origin of Man," Missouri Association for Creation, Inc.
• Morris, John D. (1989) "Was 'Lucy' an Ape-man?" Back to Genesis. In Acts & Facts, November, p. d. On the web at http://www.icr.org/pubs/btg-b/btg-011b.htm.
• --- (1993) Personal communication (telephone interview) with Jim Lippard, November 2.
• --- (1995) "What Distinguishes Man from Ape?" Back to Genesis. In Acts & Facts, November, p. d.
• Nutting, Dave and Mary Jo (1991) "Lucy and Friends," Think and Believe vol. 8, no. 1, January/February, p. 3.
• --- (1994) "Was Your Great-Great Grandpa An Ape?" Think and Believe vol. 11, no. 3, May/June, p. 3.
• Nutting, Dave (1993) Personal communication to Jim Foley after public lecture in Ft. Collins, Colorado, November 14
• Petersen, Dennis (2002) Unlocking the Mysteries of Creation.
• Petersen, Dennis (2003) "Leashing the Storm," a response to Answers in Genesis's (2003) "Unleashing the Storm" (cited above), itself a critique of Petersen's (2002) Unlocking the Mysteries of Creation. This document is available in PDF form from info@creationresearch.net.
• Sharp, Douglas B. (1994) The Revolution Against Evolution. On the World Wide Web at http://www.rae.org/.
• Taylor, Paul S. (1989) The Illustrated Origins Answer Book. Mesa, Ariz.: Films for Christ Association, Inc. First printing.
• Weaver, Kenneth F. (1985) "The Search for Our Ancestors," National Geographic vol. 168, no. 5 (November), pp. 560-623.
• Willis, Tom (1987) "'Lucy' Goes to College," Bible-Science Newsletter October, pp. 1-3.
• --- (n.d.) "Lucy Remains at College," CSA News revised article reprint of Willis (1987).