Australopithecus is een uitgestorven geslacht (genus) van hominiden (mensachtigen) dat tussen pakweg 4,5 en 2 miljoen jaar geleden in het oosten en zuiden van Afrika voorkwam. Ze zijn bekend door fossiele vondsten. De naam betekent ‘zuidelijke aap’ en is samengesteld uit het Latijnse woord australis (zuidelijk) en het Griekse pithecos (aap).
De eerste vondst van een Australopithecus werd beschreven door Raymond Dart in 1925, en betrof een fossiel uit Taung in Zuid-Afrika: het ‘Kind van Taung’ dat tot de soort Australopithecus africanus wordt gerekend.
Er zijn behalve A. africanus nog verschillende andere Australopithecus-soorten bekend: A. anamensis, A. afarensis, A. sediba, A. robustus en A. boisei. Sommige paleoantropologen zijn van mening dat de twee laatste soorten, A.robustus en A. boisei, eigenlijk in een ander geslacht van hominiden moeten worden geplaatst, namelijk het geslacht Paranthropus.